Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN nr 1/2014 – Streszczenia artykułów
1. Maksymilian Chutorański, Między intelektualistą konkretnym a parezją. Pytanie o nauczyciela w perspektywie teoretycznej Michela Foucaulta
Prezentowany tekst jest rozszerzoną wersją wystąpienia wygłoszonego podczas XXV letniej Szkoły Młodych Pedagogów (Kazimierz Wielki, 12-17.09.2011). Głównym celem artykułu jest próba wykorzystania kategorii Michela Foucaulta do myślenia o nauczycielu. Szczególnie dwie z nich są istotne dla prezentowanych rozważań: parrhesia i intelektualista konkretny. W artykule uzasadniam, że te kategorie pozwalają przemyśleć etyczne zobowiązania wpisane w rolę zawodową nauczycieli i ich odpowiedzialność za sferę publiczną.
Słowa kluczowe: intelektualista konkretny, parrhesia, etyka
2. Maksymilian Chutorański, Between specific intellectual and parrhesia. The question of the teacher in the theoretical perspective of Michel Foucault
Summary
The text is an expanded version of the paper delivered at the 25th Summer School for Young Pedagogues (Kazimierz Wielki, 12-17.09.2011). The main purpose of this article is an attempt to use the categories of Michel Foucault to think about a teacher. Especially two of them are relevant to the presented considerations: parrhesia and specific intellectual. The article suggests that these categories allow you to rethink ethical obligations included in the professional role of teachers and their responsibility for the public sphere.
Keywords: specific intellectual, parrhesia, teacher, ethics
2. Jacek Moroz, Czy relatywista może być parezjastą ?
Tytułowe pytanie jest w równym stopniu problematyczne, jak i zasadne, dlatego też moim celem będzie próba ujęcia tego zagadnienia z dwóch teoretycznie odmiennych pozycji – realisty i konstruktywisty epistemologicznego. W końcowej części tekstu spróbuję jednak nakreślić możliwości godzenia postawy parezjasty z akceptacją dla stanowiska relatywistycznego.
Słowa kluczowe: relatywizm, parrhesia, realizm epistemologiczny
2. Jacek Moroz, Can a relativist be a parrhesiast?
Summary
The article aspires to provide the reader with the answer to the relevant question whether a relativist can be a parrhesiast. This is a complicated question, because parrhesia implies ethical commitment, which from the relative point of view is difficult to justify. I present two different philosophical perspectives (epistemological realism and radical relativism) as two possible approaches to the main problem.
Keywords: relativism, parrhesia, epistemological realism
3. Radosław Nawrocki, Spory wokół sprawiedliwości w edukacji. Wybrane wątki
W niniejszym artykule autor bada problem sprawiedliwości w edukacji. Podjęte są tylko niektóre teoretyczne aspekty tego zjawiska. W artykule podejmuje się zbadanie sporu dotyczącego idei sprawiedliwości we współczesnej filozofii politycznej i edukacji. Autor rozwija ogólne rozumienie tego jak idea sprawiedliwości może być użyta w odniesieniu do edukacji. Prezentuje się tu kilka perspektyw filozoficznych związanych z ideą sprawiedliwości i stara się znaleźć dobry sposób poruszania się po tej mapie różnych pozycji związanych z życiem w społeczeństwie pluralistycznym. Wizja pluralistycznej sfery publicznej generuje bowiem konieczność odpowiedzi na pytanie związane ze statusem kategorii moralnych, których używamy. Dobrym przykładem w tym kontekście jest kategoria sprawiedliwości. Autor próbuje znaleźć dobry pomysł na życie w sytuacji nieustannego konfliktu moralnego i dokonuje analizy implikacji poszczególnych koncepcji sprawiedliwości społecznej dla edukacji i wspólnego życia w społeczeństwie.
Słowa kluczowe: sprawiedliwość, edukacja, pluralizm, równość, konflikt moralny
3. Radosław Nawrocki, Disputes over justice in education. Selected threads
Summary
In this paper the author studies the problem of justice in education. He examines only some theoretical aspects of this phenomenon. This paper surveys a dispute over the idea of justice in contemporary political philosophy and education. The author develops an overall understanding of how the idea of justice can be used in relation to education. He presents a few philosophical perspectives connected with the idea of justice and tries to find a good way to move around the map of different positions associated with living in plural society. The vision of the plural public sphere generates the necessity to answer the question connected with the status of moral categories that we use. The category of justice might be a good example. The author attempts to find a way how to live in the situation of constant moral conflict and analyzes the implications of particular conceptions of social justice for education and common life in society.
Keywords: justice, education, pluralism, equality, moral conflict
4. Artur Szutta, Co z tą filozofią? Słów kilka na temat pewnej inicjatywy
Niniejszy tekst prezentuje, w formie dialogu pomiędzy zwolennikiem filozofii a osobą względem tego rodzaju dyscypliny krytyczną, dyskusję nad kondycją i wartością filozofii w dzisiejszym świecie. Jego celem jest podkreślenie potrzeby filozofii akademickiej, a także konieczności wspierania i rozpowszechniania filozofii w szerszych kręgach społecznych. W pewnym sensie tego typu rozważania doprowadziły do założenia Ruchu na Rzecz Filozofii oraz czasopisma popularno-filozoficznego „Filozofuj!”
Słowa kluczowe: kondycja i wartość filozofii, Ruch na Rzecz Filozofii
4. Artur Szutta, What about this philosophy? A few words about a certain initiative
Summary
This paper, written in a form of a dialogue between an advocate of philosophy and its critic, presents a discussion over the condition and value of philosophy in contemporary world. It aims to emphasize the need for supporting and popularizing philosophy in society. This kind of considerations led the author of this paper into founding The Movement for Philosophy and “Philosophize!” Journal.
Keywords: condition and value of philosophy, The Movement for Philosophy
5. Bogusław Śliwerski, Nie każdy musi być parezjastą… w rozmowie z Ewą Bochno i Maksymilianem Chutorańskim
Rozmowa dotyczy, ogólnie rzecz ujmując, odpowiedzialności badaczy za sferę publiczną. Podjęte wątki koncentrują się wokół trzech głównych zagadnień: moralnego uzasadnienia uczestnictwa intelektualistów/badaczy w sferze publicznej; ideologicznego uwikłania edukacji i dyskusji w tej sferze oraz warunków (szczególnie uniwersyteckich) sprzyjających/blokujących uczestnictwo w niej pedagogów.
Słowa kluczowe: moralne zobowiązanie, ideologiczne uwikłanie edukacji, uczestnictwo w sferze publicznej
5. Bogusław Śliwerski, Not everyone has to be a parrhesiast… in the conversation with Ewa Bochno and Maksymilian Chutorański
Summary
The conversation concerns the responsibility of researchers for the public sphere. The analyzed threads revolve around three main issues: the moral justification for the participation of intellectuals/researchers in the public sphere, ideological entanglements of education and discussion in this area and the conditions (especially academic) that favor/block teachers’ participation in this sphere.
Keywords: moral obligation, ideological entanglement of education, participation in the public sphere
6. Aneta Makowska, W poszukiwaniu potencjału zmiany szkoły. O typie biograficznym zboczeńca
W artykule stawiam tezę o potencjale zmiany normatywnego porządku rzeczywistości szkolnej, który tkwi w wybranych zachowaniach uczestników i uczestniczek życia szkolnego. Opisuję go przez pryzmat neoklasycznie odczytanego typu biograficznego zboczeńca, jednego z typów wyróżnionych przez Floriana Znanieckiego w pracy Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Perspektywą teoretyczną badań, na podstawie których stawiam tę tezę, jest kulturalizm. Strategią pozyskiwania i analizy danych: etnografia. W zakończeniu przywołuję koncepcję subwersji znaczeń Juditch Buttler, jako propozycję użycia języka do zmiany myślenia i konstruowania rzeczywistości.
Słowa kluczowe: typ biograficzny, kulturalizm, normatywność szkoły, neoklasycyzm, subwersja
6. Aneta Makowska, In search of potential for the change of the school. The type of biographical pervert
Summary
In the article I put the thesis about the potential for the change of the normative order of the school reality, which is present in the selected behaviour patterns of the school life’s participants. I describe it through the prism of the neoclassically understood type of the biographical pervert, one of the types distinguished by Florian Znaniecki in Contemporary People and the Civilization of the Future. The theoretical perspective of the research, I base my thesis on, is culturalism. The strategy for obtaining and analyzing data is ethnography. In conclusion I mention Judith Buttler’s concept of the subversion of meaning, as the proposal for using the language to change the way we think and construct reality.
Keywords: biographical type, culturalism, school’s normativity, neoclassicism, subversion
7. Ewa Kępa, Autoetnografia nie wzięła się znikąd- rozważania o ciągłości i zmianie
Dokonywanie rewolucyjnych zmian nie jest zadaniem łatwym. Tak w kontekście ludzkiego życia, jak i na gruncie nauki. Towarzyszą mu wątpliwości i pytania. W artykule opisuję trudności powstałe w wyniku przesuwania granic dotyczących naukowego poznania związane z pojawieniem się autoetnografii. Piszę też o pracy wkładanej przez wielu badaczy w to, by autoetnografia „zadomowiła się” jako nowy sposób ujmowania i tworzenia wiedzy.Prezentowany tekst jest zgodny z zasadą parezji. Wzbogacony bowiem został o autoetnograficzną narrację o konieczności wyprowadzenia się ze starego domu i, wynikającej z tego faktu, potrzebie stworzenia go na nowo. Owa narracja stanowi otwartą, szczerą i wymagającą ode mnie dużej odwagi opowieść o moich doświadczeniach osobistych.
Słowa kluczowe: autoetnografia, zwrot metodologiczny, osobista narracja, dom, poczucie zadomowienia
7. Ewa Kępa, Autoethnography did not come out of nothing – considerations about continuity and change
Summary
Making revolutionary changes is not an easy task, both in terms of human life and science. It is accompanied by doubts and questions. In this article, I have described difficulties resulting from the shifting of scientific cognition borders that are connected with the emergence of autoethnography. I have also mentioned the efforts of many researchers to make autoethnography „domesticated” as a new way of handling and creating knowledge. The text respects the principle of parrhesia. It has been enriched with autoethnographical narrative about the need to move out from the old house and, in consequence, the need to create a new one. This story is open and sincere. It is also an act of courage, because this is the narrative about my own personal experiences. Keywords: autoethnography, methodological turn, personal narrative, home, sense of domesticity
8.Oskar Szwabowski, Mała wywrotowa polityka
Mała wywrotowa polityka, to tytuł studium recenzyjnego książki J. C. Goldfarba, Polityka rzeczy małych. Siła bezsilnych w mrocznych czasach dokonanego przez Oskara Szwabowskiego. Rekonstruuje on rozumienia polityki rzeczy małych, starając się odpowiedzieć na pytania: czy teoretyczne propozycje Goldfarba są w stanie sprostać obecnym wyzwaniom, czy mogą być przydatne w walce emancypacyjnej (także w przestrzeni edukacji), a może ją blokują, opóźniają?.
8. Oskar Szwabowski, Small subversive politics Summary The text constitutes the review of the book The Politics of Small Things: The Power of the Powerless in Dark Times, written by Jeffrey C. Goldfarb. The author of the review reconstructs the understanding of the politics of small things, trying to answer such questions as: whether the theoretical Goldfarb’s ideas are able to meet the current challenges, if they can be useful in the emancipatory struggle (also in the area of education), or perhaps they block it and retard?
9. Bożena Tołwińska, XX – lecie Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk
Celem artykułu jest zarysowanie 20 – letniej historii Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN. Forum jest specyficzną wspólnotą osób, której powstanie i działalność są wpisane w historię Letniej Szkoły Młodych Pedagogów. Na historię Forum składają się wielowymiarowe działania zaprezentowane w tekście. Historia Forum jest jednocześnie historią o uczeniu się współpracy i budowaniu grupy, która jest ciągle otwarta na nowych członków, zmienia swój skład osobowy, ale niezmiennie za sprawą wypracowanych norm i reguł działania zespołowego, realizuje ważne potrzeby młodych pedagogów.
Słowa kluczowe: Letnia Szkoła Młodych Pedagogów, Forum Młodych Pedagogów, wspólnota ucząca się
9. Bożena Tołwińska, 20th anniversary of the Forum of Young Pedagogues at the Committee of Pedagogical Sciences of the Polish Academy of Sciences
Summary
The purpose of this article is to outline the 20-year history of the Forum of Young Pedagogues at the Committee of Pedagogical Sciences of the Polish Academy of Sciences. The Forum is a specific community of people, whose formation and activities are included in the history of the Summer School for Young Pedagogues. The history of the Forum consists of a multi-dimensional activities presented in the text. It is the story about learning how to cooperate and build a group that is still open to new members, changes its composition, but invariably through the developed teamwork norms and rules, fulfils the important needs of young pedagogues. Keywords: the Summer School for Young Pedagogues, Forum of Young Pedagogues, a learning community
9. Katarzyna Szorc, XXVII Letnia Szkoła Młodych Pedagogów: Między sferą publiczną a sferą prywatną, Wrocław – Wojanów, 23 – 28.09.2013
Sprawozdanie z XXVII Letniej Szkoły Młodych Pedagogów działającej pod auspicjami Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, której współgospodarzem była w 2013 roku Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu. Debaty koncentrowały się wokół następujących obszarów: Wokół kategorii „Prywatne” vs „Publiczne”? Humanistyka wobec napięć między sferami publiczną a prywatną oraz wewnątrz nich. Co i jak mówi się o szkole i edukacji w sferze publicznej i prywatnej? Słowa kluczowe: Letnia Szkoła Młodych Pedagogów, sfera publiczna, sfera prywatna
10. Katarzyna Szorc, The 27th Summer School for Young Pedagogues: Between public and private sphere, Wrocław – Wojanów, 23 – 28.09.2013
Summary
The text constitutes the report of the 27th Summer School for Young Pedagogues operating under the auspices of the Committee of Pedagogical Sciences of the Polish Academy of Sciences, whose co-organizer in 2013 was the University of Lower Silesia in Wroclaw. Debates focused on the following areas: Around the categories ‚Private’ vs. ‚Public’?; The humanities towards the tensions between public and private spheres, and within them; What and how is said about school and education in public and private sphere?
Keywords: the Summer School for Young Pedagogues, public sphere, private sphere
10. Ewa Bochno, Mając na uwadze dobro dziecka … O piątym (i nie tylko) Kabarecie Beche-co? Letniej Szkoły Młodych Pedagogów
Tekst poświęcony jest jednemu z wydarzeń Letniej Szkoły Młodych Pedagogów (LSMP) kabaretowi tworzonemu przez młodych uczestników spotkania. Odwołując się do wypowiedzi twórców i aktorów przedstawienia kabaretowego pt. Mając na uwadze dobro dziecka… zaprezentowanego w czasie XXVII LSMP podjęto próbę ukazania specyfiki oraz znaczenia tego typu działań.
Słowa kluczowe: Letnia Szkoła Młodych Pedagogów, kabaret
11. Ewa Bochno, Bearing in mind the welfare of the child … About the fifth (and not only) Cabaret of the Summer School for Young Pedagogues ‚Beche-co?’
Summary
The text is devoted to one of the events of the Summer School for Young Pedagogues (LSMP) – a cabaret created by the young participants. Referring to the words of the authors and actors of the performance titled Bearing in mind the welfare of the child…, presented at the 27th LSMP, the author of the essay attempts to show the specificity and importance of this type of activity.
Keywords: the Summer School for Young Pedagogues, cabaret
12. Przemysław Paweł Grzybowski, Pisać każdy może… publikować już nie każdy
Felieton przedstawia uwikłanie naukowców w różnorodne sieci urzędniczych (często bezsensownych) wytycznych. Demaskuje to, co ukrywa się w zawiłych procedurach parametrycznych, pseudonaukowych, mętnych tekstach. Autor upomina się, by pisarstwo naukowe było sztuką myśli i słowa, a nie grafomańskim bełkotem czy modną bzdurą.
Słowa kluczowe: publikuj albo giń, pisarstwo jako sztuka, urzędnicze wytyczne
12. Przemysław Paweł Grzybowski, Everyone can write… not everyone can publish
Summary
The essay presents the entanglement of scientists in a diverse network of clerical (often meaningless) guidelines. The article exposes what is hidden in the intricate parametric, pseudoscientific procedures and vague texts. The author demands that the academic writing would be the art of thoughts and words, not graphomaniac gibberish or fashionable nonsense.
Keywords: publish or perish, writing as the art, clerical guidance
